Direnç Renk Kodları
| Renk | 1. band | 2. band | 3. band (çarpan) | 4. band (tolerans) | Isıl katsayısı |
|---|---|---|---|---|---|
| Siyah | 0 | 0 | ×100 | ||
| Kahverengi | 1 | 1 | ×101 | ±1% (F) | 100 ppm |
| Kırmızı | 2 | 2 | ×102 | ±2% (G) | 50 ppm |
| Turuncu | 3 | 3 | ×103 | 15 ppm | |
| Sarı | 4 | 4 | ×104 | 25 ppm | |
| Yeşil | 5 | 5 | ×105 | ±0.5% (D) | |
| Mavi | 6 | 6 | ×106 | ±0.25% (C) | |
| Mor | 7 | 7 | ×107 | ±0.1% (B) | |
| Gri | 8 | 8 | ×108 | ±0.05% (A) | |
| Beyaz | 9 | 9 | ×109 | ||
| Altın | ×0.1 | ±5% (J) | |||
| Gümüş | ×0.01 | ±10% (K) |
|
DİRENÇ RENK KODLARI
Dirençlerin renk kodları ile ilgili olarak
birkaç örnek verelim:
kırmızı mor sarı = 270 Kohm
sarı mor kırmızı = 4.7Kohm
yeşil mavi kahve = 560 Kohm
kahve siyah sarı = 100 Kohm
kırmızı mor yeşil = 2.7 Mohm
Dirençler yazılırken R47 4R7 47R gibi ifadeler görürüz.
Bunların
anlamı şudur. R rezistans anlamındadır ve bu şekil yazılımda
nokta kabul edilir. Yani burada nokta 47 ohm anlamına gelir.
Bu 0.47 ohm demektir. Sırayla 4.7 ohm ve 47 ohm
değerindedirler. Bu şekilde yazılma sebebi noktanın
kolaylıkla silinebilmesindendir.
Peki piyasada istediğimiz her değerde direnci bulabilir miyiz?
Hayır bulamayız.değerler aşağıda verilmiştir ve bu değerler
dışındaki dirençler özel olarak imal edilirler.
Ohm Kiloohm ve Megaohm olarak Dirençler:
1 1.2 1.5 1.8 2. 2 2.7 3.3 3.9 4.7 5.6 6.8 8.2 10
Bu değerlerin 10 ve 100 katı alınarak iki liste daha yapınız.
Bu
değerlerdeki dirençler piyasada bulunurlar.
Yeni başlayan arkadaşlar bir malzeme satıcısına gidip
"Bana 110 Kohm direnç verir misiniz ?" demesinler. Büyük bir ihtimalle bulamazlar. Çok hassas devreler dışında, standart değerlerin arasındaki değerde direnç kullanmak yerine bir üst veya alt değeri kullanmanın sakıncası yoktur. Çoğu devrelerde %20 tolerans kabul edilebilir bir değerdir.
Metaller iletkendir ve elektron devinimlerine müsaade ederler.
Elektronlar ne denli rahat hareket ederse o metalin
iletkenliğinin
o kadar iyi olduğundan bahsedilir. İletkenlik veya
‘Conductance’
olarak ifade edilen bu özelliğin ölçüsü Siemens’tir veya MHO da
kullanılır. Dikkat edilirse direncin ölçüsü olan OHM’un
tersidir.
MHO = 1/ OHM dur.
Yani 1 Ohm’luk bir direncin Kondüktansı da 1 Mho dur.
Bakır en iyi iletkenlerden biridir ve bu nedenle Elektronikte
çok
kullanılır.Bu sebeple direnç hesaplarında Bakır referans alınır.
Bu esasa göre düzenlenmiş metal dirençlerine o metalin
‘Bağıl Direnci’ adı verilir.Bakırın direnci 1 kabul edildiğinde
bağıl dirençler:
Aluminyum 1.70
Pirinç 3.57
Kadmiyum 5.26
Krom 1.82 Sert Bakır 1.12 Bakır 1.00 Demir 5.65 Kurşun 14.30 Nikel 8.33 Gümüş 0.94 Kalay 7.70 Çinko 3.54 Dirençler elektrik devrelerinde seri yani peşleşe veya paralel
yani yanyana bağlanırlar.
Seri bağlanan birden fazla direncin her biri elektronlara kendi
değeri kadar zorluk çıkaracağı için toplam direnç dirençlerin
toplamına eşit olur.
R = R 1 +R 2 +R 3+…….. R n olarak yazılır.
Örnek: 1 Kohm, 4.7 Kohm 680 Ohm luk
üç direnci seri bağladığımızda toplam değer 6380 Ohm olur.
Dirençler paralel bağlandıklarında elektronlar için daha geniş
geçiş
yolu sağlanmış demektir ve toplam direnç bağlanan en küçük dirençten daha az dır.
1/R = 1/R 1 +1/R 2 +1/R 3 +….1/R n
olarak ifade edilir.
Eğer iki direnç söz konusu ise pratik olarak
R = R 1 X R 2/R1 + R2dir.
Örnek : 6.8 K ohm luk ve 4.7 K ohm luk iki direnci paralel
bağladığımızda toplam direnç 2.78 Kohm dur.
Son olarak Direnç birimine adını veren Ohm’un kim olduğunu
öğrenelim.
Georg Simon Ohm (1789 - 1854) Almanyada Erlangende dünyaya
gelmiş bir Fizikçidir.Ölümünden 30 yıl sonra 1881 yılında
elektrik
direnç ölçü birimine adının verilmesi ile onurlandırılmıştır.
W = OHM = İki ucu arasında 1 volt gerilim farkı olan ve içinden
1 amper akım geçiren,homojen,her yanı aynı sıcaklıktaki bir
iletkanin gösterdiği direnç 1 Ohm dur.
|