DOĞRU AKIM MOTORLARI
Hareketleri düzgün, kesin ve
güçlüdür. Hızları kolaylıkla
değiştirilebilir; ama bunlar
çalışırken kıvılcım çıkarır. Eğer
bir motor hem sık sık durup
çalışacak, hem hassas hız ayarlarına
elverişli olacak hem de yük
altındayken ani frenlemeler
yapacaksa, böyle bir motorun seçimi
kolay değildir. Bu koşullar, en
yüksek verimin istendiği
uygulamalrda aranır. Bu durumda,
güçleri onlarca megawatta ulaşan
doğru akım motorları kullanılır. Bu
tip motorun en büyük kusuru, bir
kolektörü akımla besleyebilmek için
fırçaların kullanılması
zorunluluğudur.; fırçalar bu işi
kolektöre sürtünerek gerçekleştirir,
dolayısıyla da kolektörü hem
aşındırır, hem de kıvılcım üretir.
Bu nedenle doğru akım motorları
tümüyle kapalı bir çerçevenin içinde
bulundurulur ve içeriye toz veya nem
girmesine izin verilmez. Akaryakıt
deposu gibi patlama tehlikesinin
bulunduğu yerlerde bu tip motorlar
kullanılmaz. Buna karşılık, doğru
akım motorlarının çok geniş bir
çalışma düzenine sahip olma gibi bir
üstünlüğü vardır. Bu motorların
hızı, bağıl değer olarak 1 ile 300
arasında değişebilir, oysa aynı
güçteki bir asenkron motorun çalışma
aralığı üç kez daha dardır. Bir
doğru akım motorunun elektronik hız
değiştiricisi basittir, hız değişim
komutlarına ve ani yüklere kusursuz
cevap verir. Doğru akım motorları,
düz malzemelerin yüksek bir
duyarlılıkla sarılması veya
açılmasının gerektiği her yerde
kullanılır. Konum kesinliliğinin ve
düzenli hareket tekrarının önemli
olduğu alanlarda bu tip motorlardan
yararlanılır. Otomobil sanayinde son
derece gelişkin deneme
tezgâhlarında, açılır-kapanır
köprülerde ve teleferiklerde hâlâ
elektrik motoru kullanılmaktadır.
Metalürji sanayiinde son derece
gelişkin işlemlerde, mesela metal
ambalaj yapımında kullanılan
saçların üretiminde, metalin hem
işlenme hızı dakikada 800 m'ye
ulaşır, hem de kalınlığı 0,17 mm'ye
kadar incelir; işte çok duyarlı bir
denetim sistemi gerektiren bu tip
uygulamalarda doğru akım motorları
tereddütsüz tercih edilir.