ALTERNATİF AKIM MOTORLARI
Bu motorların asenkron tipleri
standart bir aygıt olmuştur. Senkron
tipleriyse, büyük güç gerektiren
yerlerde kullanılabilir. Alternatif
akım motorları iki grupta
toplanabilir: asenkron motorlar
(indüksiyon motorları) ve senkron
motorlar. Bütün bu motorların temel
ilkesi, metalden yapılmış bir
kütlenin, döner bir elektromanyetik
alan yardımıyla sürüklenmesine
dayanır. Bu iki grup motorlarda da
eksenli iki armütür bulunur:
bunların ilki olan stator sabit,
ikincisi rotorsa hareketlidir.
Senkron motorun statoru asenkron
motorun statoruyla aynı şekilde ve
aynı yapıdadır; birbirinden vernikle
yalıtışmış manyetik saçlardan oluşan
bir bilezik biçimindedir; bu
saçların üzerindeki yivlere üç fazlı
akımlarla beslenen bir sargı
sarılmıştır. Bir senkron motorda
manyetik alanı, rotorun sargısını
besleyen bağımsız bir doğru akım
yaratır; burada rotorun çalışma hızı
vardır. Bu tip motorların başlıca
yetersizliği, rotorun kendi başına
harekete geçmemesi sorunudur. "Özsenkron"
denen motorlarda, rotorun sargısı
yerine sabit mıknatıslar kullanılır.
Asenkron motorun çalışması oldukça
farklıdır: rotorun sargısı çok
fazladır ve rotora yalnız statordan
kaynaklanan tek alan akım indükler.
Rotor başka hiçbir enerji kaynağına
bağlı değildir. Dönme hızı ne olursa
olsun (ilk çalışmada bile), mekanik
bir kuvvet çifti sağlar; düzenli
çalışma sırasında bu hız senkron
hızından (yani döner alan hızından)
farklıdır; bu hız farkı motorun
üzerindeki yüke bağımlıdır.
Sincap kafesli motorlarda sargı,
yapraklı bir rotorun yivlerine
yerleştirilmiş bakır veya aleminyum
çubuklardan oluşur; bu yapı basit,
sağlam ve ucuzdur. Bu tip motorlar,
imalat sanayiinde, pompaların ve
vantilatörlerin çalıştırılmasında
veya ambalajlamada çok yaygın olarak
kullanılan standart aygıtlardır. Bu
aygıtlar artık, mikro işlemciyle
denetlenen frekans dönüştürücüsü
sayesinde doğru akım motoruyla
rekabet edebilecek güçtedir